jaargang 10| nummer 03 | juni 2021
Het lijken lang vervlogen tijden, waarin spaarzame mensen met hun spaarbankboekje naar de bank togen om een inleg te doen, waarna de bank met een stempel en een handtekening van een procuratiehouder het nieuwe saldo voor echt kon verklaren. Tegoed op de bank voelde veilig en vertrouwd. En dan ook nog eens dat jaarlijkse moment van geluk, als de rente werd bijgeschreven. Na een reeks schandalen heeft het bankwezen echter veel van haar reputatie verloren. Daar komt bij dat sparen momenteel synoniem staat voor achteruitgang, omdat faillissementsrisico, inflatie en belasting continu zagen aan de stoelpoten van het tegoed.
In de vaart der volkeren besluiten steeds meer mensen om dan maar meer risico te nemen en zo de koopkracht van opgebouwd bezit in stand te houden, of meer dan dat en een zeker rendement na te streven. De jongste generatie denkt zeker te weten hoe je dat moet doen. Je zet je geld gewoon om in cryptocurrencies en de groei kan beginnen. Daar waar de spaarder van weleer tevreden was met een rente van 5% per jaar, is de hedendaagse cryptobezitter teleurgesteld als dit rendement niet gemiddeld per week wordt behaald. Kopers van cryptocurrencies zijn doorgaans jonge(re) mensen. Beleggers die niet deelnemen aan de cryptomanie, worden door jongeren betiteld als “no-coiners” (zij die géén cryptovaluta bezitten) en onder jongeren hoor je er helemaal bij, als je je mag rekenen tot de categorie van “whole-coiners” (zij die ten minste één hele Bitcoin in bezit hebben). Jongeren hebben geen ervaring met hype’s en dat is de reden dat de geschiedenis zich blijft herhalen, van de beroemde tulpenmanie uit de 17de eeuw tot en met de IT-hype van rond de eeuwwisseling en de huidige rage rond crypto’s. Niet dat de blockchain-technologie niet interessant is, integendeel, deze zal ongetwijfeld invloed gaan hebben en marktverstorend gaan werken, echter op dit moment is onmogelijk te zeggen wat een realistische waarde hiervan is. Anders dan wordt beweerd zijn crypto’s géén geld en ongeschikt als middel om te sparen, omdat het ontbreekt aan liquiditeit en de volatiliteit enorm is. In de vergelijking met edele metalen zijn er meer verschillen dan overeenkomsten en crypto’s zijn bijzonder milieu onvriendelijk. Doorlopend maken computers miljarden berekeningen en dat vergt enorm veel energie. Energie, die voor een belangrijk deel nog aldoor wordt opgewekt met fossiele brandstoffen! Reden voor Elon Musk van Tesla om middels een twitterbericht de recent door hem omarmde Bitcoin weer in de ban te doen, om dat vervolgens weer te relativeren.
Door de wol geverfde beleggers, beleggen voornamelijk in aandelen en obligaties. Aangezien de rente in grote delen van de wereld nog aldoor bijzonder laag is en gelet op het vooruitzicht van aantrekkende economieën met daarmee gepaard gaande oplopende inflatie, is beleggen in obligaties nauwelijks interessant. Dan komen we vanzelf weer uit op de categorie aandelen. Op de beurs heet dat TINA (there is no alternative).
Maar zijn aandelen op de huidige niveaus dan nog wél interessant om in te beleggen? Het huidige niveau van aandelenbeurzen is allereerst te danken aan de gemiddeld fraaie winstcijfers die bedrijven publiceren en uiteindelijk is dit de kurk waar aandelenbeurzen op drijven. De (verhoogde) snelheid van vaccineren in westerse landen is een tweede belangrijke factor. In de derde plaats is en blijft de rente van groot belang. Ondanks de huidige angst voor inflatie, die vooral voortkomt uit oplopende grondstoffenprijzen en (tijdelijke) stagnatie in productieprocessen van opstartende economieën, is de rente nog steeds erg laag.
De Europese centrale bank (ECB) en die van Amerika (FED) houden het huidige ruime monetaire beleid in stand en ook opkoopprogramma’s van obligaties blijven vooralsnog onveranderd. Binnen de ECB zijn er wel verschillen van mening, maar niets wijst op een verhoging van de rente op korte termijn. De doelstelling blijft om financieringsvoorwaarden gunstig te houden voor zowel overheden, bedrijven als burgers. Onder invloed van de hierboven genoemde condities én de toestroom van veel nieuwe beleggers zijn de koersen van aandelen aanzienlijk opgelopen. De koers/winst verhouding is daarmee royaal boven het historisch gemiddelde komen te liggen. Maar ja, er is dan ook tevens sprake van een historisch lage rente, die naar het zich laat aanzien nog enkele jaren laag blijft. En in relatie tot die rente is de beurs van nu niet echt opvallend overgewaardeerd. Tijdens de IT-bubbel van rond de eeuwwisseling bijvoorbeeld lag de 10-jaars kapitaalmarktrente op ruim 6%! Dat was wel even wat anders. Beleggers hadden daarmee goede alternatieven. Uitwijkmogelijkheden die thans ontbreken. Algemeen wordt overigens gesteld dat rente tot zo’n 3% geen grote invloed heeft op de winstverwachtingen voor bedrijven en de koersvorming op aandelenbeurzen. En daar zijn we nog een eind vandaan.