jaargang 10| nummer 01 | februari 2021

Geld

Sinds het begin der tijden heeft de mens gezocht naar algemeen geaccepteerde goederen (geld) om zaken met elkaar te kunnen ruilen. Vroege vormen van geld hadden zelf (intrinsieke) waarde, zoals gouden en zilveren munten. Later zien we de opkomst van geld dat zelf géén waarde heeft (bankbiljetten), maar wel tegen een bepaalde hoeveelheid goud of zilver konden worden ingeruild. Moderne economieën, waaronder het eurogebied, zijn gebaseerd op geld dat zijn status niet meer ontleent aan de directe waarde die het vertegenwoordigt, maar aan het vertrouwen dat er goederen en diensten mee gekocht en betaald kunnen worden. Dit is geld dat tot wettig betaalmiddel is verklaard en wordt uitgegeven door een centrale bank. Ondanks dat het gebruikte papier in principe waardeloos is, wordt het geaccepteerd in ruil voor goederen en diensten, aangezien mensen erop vertrouwen dat de centrale bank de waarde van het geld in de loop van de tijd stabiel zal houden en het kan fungeren als ruilmiddel en middel om waarde in op te slaan.

Chartaal – Giraal – Digitaal

Om het betalingsverkeer verder te vergemakkelijken werd er naast het bestaande chartale geld (munten en bankbiljetten) een girale betalingsvorm ontwikkeld. Hiermee kon door tussenkomst van banken geldwaarde naar een rekening van andere personen of entiteiten worden overgeschreven. Inmiddels leven we in het tijdperk van opkomende digitale munteenheden zoals bijvoorbeeld de Bitcoin, waarbij banken geen rol van betekenis meer spelen.

Crypto-munten

Na de bekende Bitcoin zijn er inmiddels tal van andere cryptomunten op de markt gekomen. Maar wat is een Bitcoin precies? De bitcoin is een munteenheid en in principe niets meer dan een modern betaalmiddel als de Euro of de Dollar en Bitcoin is het betalingssysteem van deze munt, zoals je voor de euro systemen hebt als banktransacties, creditcards, iDeal enzovoort.
In de wereld van het girale geld administreren banken bezit aan geld op gepersonaliseerde rekeningen en voeren transacties uit tussen rekeninghouders. In de digitale geldwereld zijn banken overbodig en wordt bezit geadministreerd in een logboek dat doorlopend op een enorme hoeveelheid computers identiek wordt bijgehouden (blockchain-technologie).

Wat maakt Bitcoin anders dan de traditionele munteenheden?

Bitcoin is een wereldwijd, op uitsluitend wiskundige regels gebaseerd betaalmiddel, dat niét is
gebonden aan een land of een bedrijf en niét valt onder de macht van wie of wat dan ook.
Een ander belangrijk verschil met munteenheden als Euro en Dollar is dat er een maximum aan
het aantal Bitcoins is gesteld (21 miljoen). Er kunnen geen Bitcoins bij worden gecreëerd, zoals
wel gebeurt bij de traditionele munteenheden. Hierdoor wordt Bitcoin ook wel gezien als
“digitaal goud”. De hoeveelheid goud op aarde is eveneens begrensd, kan niet worden
bijgemaakt en is daarom als ruilmiddel bestendig tegen inflatie.

Wat is de waarde van een Bitcoin?

De waarde van een Bitcoin wordt bepaald door wat men bereid is om er voor te betalen en
de hoeveelheid Bitcoins die worden gevraagd en aangeboden. Gewoon vraag en aanbod dus.
De huidige populariteit van Bitcoin is voor een belangrijk deel te verklaren door de lage, tot
zelfs negatieve rente op spaartegoed. Daardoor zoeken beleggers naar uitwegen die nog wel
uitzicht bieden op rendement. Het nieuws dat zelfs institutionele beleggers (pensioenfondsen en
verzekeraars) de Bitcoin zien als een reële optie om in te investeren, heeft de interesse flink
aangewakkerd. Dit alles ondanks het feit dat de Bitcoin géén onderliggende waarde heeft, zoals
een aandeel in een bedrijf dat kan groeien, winst genereren en uitkeringen doen.
Dit alles heeft Bitcoin niet. Toch stijgt de munt spectaculair in waarde en dat is het gevolg van
een grote menigte kopers die de boot niet willen missen. Over de toekomstige
koersontwikkeling van de Bitcoin zijn alle meningen verkrijgbaar. Veel ervaren beleggers op
financiële markten zien de Bitcoin als een nieuwe bubbel. Anderen voorspellen nog aanzienlijk
hogere koersen tot wel boven de $ 100.000,-.

Digitaal geld van de Centrale Bank

Naast dat de waarde van Bitcoin heftig kan fluctueren is er ook geen garantiestelsel. Zo wordt
de euro gedekt door de ECB en de dollar door de FED. Maar er bestaat geen dekking voor de
Bitcoin of andere cryptomunten. Centrale banken doen daarom momenteel zelf onderzoek naar
de uitgifte van europees digitaal centralebankgeld (CBDC – central bank digital currency).
Dat centrale banken zich hiermee bezighouden en de ontwikkelingen nauwlettend volgen heeft
tevens te maken met de kwetsbaarheid van cryptomunten voor financieel-economische
criminaliteit zoals witwassen en terrorismefinanciering.

Op alle manieren doet de ontwikkeling van de Bitcoin denken aan de wet van de beroemde
natuurkundige Isaac Newton: “What goes up must come down” !?